‘Geen asperges vandaag,’ zei de stem, ‘u kunt kiezen uit pizza, soep of brood. Alle gerechten zijn vegetarisch.’

Hij was zo iemand die niet opgaf, al wist hij dat je geen biefstuk of groenten kon verwachten. Als je ergens op wilde bijten moest je dat op je nagels doen. De rest was zacht, het smaakte prima als je maar bereid was te vergeten dat het kunstmatig was, zoals al het andere.

De schaduwen waren allang verdwenen, buiten dan, want achter de meeste ramen was het donker. Vierentwintig lichten brandden er nog, achter vierentwintig gesloten gordijnen bewoog zo nu en dan een schaduw. Dat was dan meer per vergissing, want de mensen was op het hart gedrukt bij de ramen weg te blijven. Maar bij hem had de angst het nooit van de nieuwsgierigheid gewonnen.

Volgens het scherm was het zestien april, maar dat was wel vaker zo. De volgorde van de dagen was verraderlijk. Hij was opgehouden aan zichzelf te twijfelen en had zich er maar bij neergelegd. Een man op de dertiende rij van boven, negende raam van links, had dat niet gedaan, hij had gewuifd en gesprongen, hij had geroepen maar zijn stem was niet te horen geweest, en die man was de eerste wiens licht was uitgegaan. In het begin ging dat snel, het uitgaan van lichten. De achtste van onder, vijftiende van links was hem gevolgd met een tussenpoos van enkele dagen, hoewel in die enkele dagen de klok op het scherm voor het eerst een sprongetje had gemaakt. In die dagen hing het gevaar nog nadrukkelijk in de lucht, er werd nergens anders over bericht. De mensen werd vriendelijk maar met klem verzocht voor enkele dagen binnen te blijven, het voedsel zou aan de deur worden bezorgd. In die dagen zaten daar nog groenten bij en vlees. Vegetarische opties volgden al snel, maar na verloop van tijd was het alleen nog maar vegetarisch wat de pot schafte. Het aanbod verschraalde, de consistentie van het voedsel vereenvoudigde maar de smaken en kleuren werden steeds gevarieerder. De gerechten kregen exotische namen die op den duur nergens meer tot te herleiden waren. Pizza de bravoure bijvoorbeeld, het gerecht dat nu werd binnen geschoven door het luikje bij de deur.

Gedachteloos sneed hij de koek in stukken, die niets met pizza te maken had, laat staan met bravoure. Weinig had trouwens nog met bravoure te maken; het ging alleen nog maar om tijdverdrijf. De shows op het scherm zorgden voor afleiding. Af en toe werd nog over het gevaar bericht, dat hielp de mensen om de dreiging in het achterhoofd te houden, niet in de buurt van het raam te komen en al helemaal niet aan de deur te voelen.

De verzoeken werden braaf opgevolgd. Dat was maar goed ook, volgens de commentators op het scherm, want nu kwam het aan op solidariteit. Als men zich niet aan de regels hield, zou de ramp zich voltrekken. Er werd daarom dringend beroep gedaan op gemeenschapszin. Voor zolang de dreiging aanhield, was afzondering de regel. Alleen op die manier was het gevaar af te wenden en zou de samenleving uiteindelijk zegevieren.

Vanaf het begin had hij er zijn twijfels bij gehad, maar het was niet het moment geweest om te protesteren. Dat kon je beter achteraf doen, had hij zichzelf voorgehouden. Maar wanneer was achteraf? Zijn argwaan was veranderd in spot, maar terwijl hij vanbinnen de spot dreef met de wereld, en vooral met zichzelf, hield hij zich kalm, want in je eentje viel er niets tegen te beginnen. Of zouden er meer zijn die dagelijks om asperges vroegen? Zou iedereen vanbinnen protesteren, maar zonder het kenbaar te maken om zich de wroeging van het systeem niet op de hals te halen?

Hij gluurde nog even naar buiten en telde de ramen waar nog licht brandde. Het waren er nog steeds vierentwintig. Het getal was al een hele tijd stabiel. Dit waren de koelbloedigen, de mensen die zich niet op stang hadden laten jagen. Als je het systeem wilde bedonderen, moest je dat van binnen doen, terwijl je van buiten de rust bewaarde. Het was juist die rust die hem beklemde, want evenzeer leek het hem van belang de uiterlijke gedweeheid niet naar binnen door te laten sijpelen, want het innerlijk protest was het enige waaraan hij voelde dat hij nog in leven was.

Terwijl hij dat overdacht, telkens hetzelfde riedeltje, was het of een band zich om zijn borst spande. Hij kneep zijn handen samen tot vuisten. Zo had hij vaak gezeten, hij verzamelde zijn krachten en concentreerde die in de uiteinden van zijn lichaam, in zijn handen en voeten. Hij stond op en liep op de deur af. De klink, dacht hij, de klink. Op het laatst trok hij zijn hand terug. Hij moest weer terug naar de woonkamer, zich uitstrekken op de bank. Maar deze keer protesteerde zijn lichaam sterker dan voorheen.

Vierentwintig koelbloedigen, zei hij bij zichzelf, vierentwintig koelbloedigen die zich hebben bedreven in gedweeheid. Maar wat was deze koelbloedigheid eigenlijk nog waard? De boom was een hele tijd kaal gebleven voor hij opeens van het plein was verdwenen. De zon was ingeruild voor een anoniem licht dat overal en nergens vandaan leek te komen. Het enige wat er nog was de tijd, maar zelfs daar werd mee gesteggeld. Dagen die werden overgeslagen, zoals de dertiende van de maand, die ging er het eerste aan, voordat de maandag verdween en na verloop van tijd de dinsdag. De week begon nu bij donderdag, wat betekende dat het altijd weekend was of bijna weekend. Hoe lang zou het duren voor het altijd zondag was, een zondag ergens halverwege april?

Bij die gedachte slaakte hij een kreet. Dat had hij nooit eerder gedaan. Nu had hij zich dus bloot gegeven, maar wat maakte het nog uit? Hij voelde het bloed door zijn aderen stromen, hij voelde hoe zich in alle cellen van zijn lichaam nieuwe krachten ontketenden. Vol energie stapte hij op het raam af. Hij sloeg met volle kracht op het glas, dat onder zijn vuisten zachtjes dreunde, hij schreeuwde en zwaaide. Maar er was daarbuiten geen roering te bespeuren. Geen gordijn kwam in beweging, als er al iemand was die hem hoorde of zag, dan liet die in zijn koelbloedigheid niets merken.

Terwijl hij zo tekeer ging, viel tegelijkertijd de rust over hem. Het was of hij zichzelf binnenstebuiten had gekeerd, of hij vanbinnen eindelijk de kalmte voelde die hij dag in dag uit had tentoongespreid. Hij schoof het gordijn weer dicht en liep naar zijn slaapkamer, maar nog voor hij die had bereikt, doofde het licht.